IN GESPREK met KNO ARTS Dr. F.R. Datema over DE NEUSCORRECTIE
De vorm en stand van je neus zijn ontzettend bepalend voor het uiterlijk van je gezicht. De neuscorrectie is daarom een populaire cosmetische ingreep die de harmonie in het gezicht kan herstellen. Omdat de neus zo bepalend is, storen veel mensen zich aan de omvang, de stand en de vorm van de neus. Tegelijkertijd is de neuscorrectie ook één van de meest complexe cosmetische ingrepen en is het uitermate belangrijk om je huiswerk goed te doen mocht je een neuscorrectie in overweging nemen.
Wij zijn in gesprek gegaan met KNO arts Dr. Frank Datema en hij is naast KNO arts ook Internationaal gecertificeerd in de plastische aangezichtschirurgie. Voor cosmetische neuscorrecties is hij momenteel verbonden aan de Parkkliniek. Dokter Datema´s aandacht gaat niet alleen uit naar het mooier maken van de neus maar ook naar het behoud of soms zelfs verbetering van de neusademhaling.
Wie is dr. F.R. Datema?
Dokter Frank Datema is een KNO-arts met bijzondere interesse voor afwijkingen in het gelaat en meer specifiek voor operatieve verbetering van de vorm en de functie van de neus. Na zijn specialisatie doorliep hij een internationaal erkende vervolgopleiding op het gebied van plastische en reconstructieve aangezichtschirurgie en is daarmee naast KNO-arts ook gecertificeerd op dat gebied.
Dokter Datema is werkzaam als stafarts in het Erasmus Medisch Centrum waar hij als rhinoloog (neusspecialist) uiteenlopende problemen met betrekking tot de neus en bijholten behandelt. Hij is gepromoveerd en auteur van diverse wetenschappelijke en instructieve artikelen over neuscorrecties. Voor cosmetische neuscorrecties is hij momenteel verbonden aan de Parkkliniek in Rotterdam.
Kun je iets meer vertellen over de vorm en functie van de neus?
De neus is natuurlijk het meest bekend als “reukorgaan”. Reuk is belangrijk voor onze kwaliteit van leven. Geur en smaak zijn bijvoorbeeld sterk met elkaar verbonden (zonder geur smaakt ons eten anders), vieze geuren waarschuwen ons voor mogelijk gevaar (denk aan brand, gas of bedorven etenswaren) en van een lekkere geur kunnen we genieten. De neus heeft echter meer functies. Zo speelt de neus een esthetische rol in ons gelaat en is het een belangrijke airconditioner. De neus kan in een hele korte tijd, ingeademde lucht verwarmen, bevochtigen en reinigen alvorens het in onze longen terecht komt. Voorwaarde hierbij is dat de neus goed doorgankelijk is.
Qua vorm zijn er vele typen neuzen die je op vorm kunt indelen maar ook op afkomst. Zo onderscheiden we bijvoorbeeld een Kaukasische neus (vaak lang en smal met een dunne huid) van de Mediterrane neus (vaak wat breder met hump en een stugge huid) of Aziatische neus (klein, fijn en een dikke huid). Ongeacht afkomst is hoe iemand de vorm van zijn of haar neus waardeert heel erg persoonlijk en verschillend.
Vorm en functie van de neus zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Je kunt je voorstellen dat je door een smalle, zwakke neus minder goed kunt ademhalen dan door een brede, stevige neus. Dit is belangrijk als iemand een neuscorrectie overweegt waarbij het doel een kleinere en fijnere neus is (reductie rhinoplastiek). Het komt helaas voor dat er tijdens de neusoperatie onvoldoende aandacht is geweest voor behoud of herstel van stevigheid. Er beter uitzien kan dan (op termijn) gepaard gaan met neusverstopping.
Om welke medische redenen kan een neusoperatie nodig zijn?
Er zijn heel veel redenen waarom iemand een neusoperatie nodig kan vinden. In Nederland is het echter niet vanzelfsprekend dat die rede altijd “medisch” is en de neuscorrectie wordt vergoed door de zorgverzekeraar. Elke aanvraag die een arts bij de verzekeraar doet, wordt getoetst door een medisch adviseur die een machtiging moet afgeven. Criteria voor vergoeding van een neuscorrectie variëren van ernstige neusverstopping (veroorzaakt door een duidelijke afwijking van het bot of kraakbeen van de neus) tot ernstige misvorming (na een ongeval, eerdere neuscorrectie of aangeboren afwijking zoals bijvoorbeeld schisis). In een privékliniek, waar de patiënt zelf betaalt voor de operatie, is dit uiteraard niet van toepassing.
Wat zijn de meest voorkomende cosmetische klachten betreft de neus?
In mijn praktijk in de Parkkliniek is dat hoofdzakelijk het gevoel dat de neus “te groot” is voor het gelaat, gevolgd door de wens tot correctie van een bochel op de neusrug (hump) of links-rechts verschillen (asymmetrie).
Hoe kunnen de functionele en cosmetische aspecten optimaal worden afgestemd?
Dat hangt van meerdere factoren af. Belangrijk is natuurlijk dat de arts die je bezoekt goede medische kennis heeft van de binnenkant en buitenkant van de neus en ruim voldoende operatieve ervaring heeft. Een KNO-arts beschikt over deze kennis. Misschien net zo belangrijk als kennis en ervaring, is dat de arts en patiënt op eenzelfde golflengte zitten als het gaat om de wensen en verwachtingen van een neuscorrectie. Na een goede uitleg dient de patiënt goed te begrijpen wat er “technisch” mogelijk is en wat niet. Zoals ik eerder aangaf is een mooie, fijne neus natuurlijk fantastisch, maar niet als deze na een paar jaar inzakt of dusdanig verstopt is geraakt dat je daar dagelijks last van hebt. Het operatieve plan stel ik altijd in samenspraak met de patiënt op, zodat van te voren goed duidelijk is wat er kan en wat misschien beter voorkomen dient te worden. Soms betekent dat, dat het operatieplan iets afwijkt van wat de patiënt van te voren in gedachten had. Ik streef er altijd naar dat de “nieuwe neus” goed in het gelaat past, stevig en doorgankelijk is en waarvan op termijn niet is te zien dat er aan is geopereerd.
Hoe ga je om met de verwachtingen van de patiënt betreft een cosmetische neuscorrectie?
Deze vraag sluit goed aan op de vorige. Ik neem tijdens het eerste consult ruim de tijd en geef patiënten alle ruimte om hun bezwaren en wensen duidelijk kenbaar te maken. Tijdens dit gesprek toets ik of de verwachtingen en wensen van een patiënt realistisch zijn en of ze technisch “verantwoord” haalbaar zijn met een operatie. Ik leg heel duidelijk uit dat een neuscorrectie geen exacte wetenschap is. Dat houdt in dat niet elke operatieve techniek bij ieder persoon hetzelfde resultaat geeft. Verder is belangrijk om te bespreken dat het resultaat van een operatie pas goed zichtbaar is vanaf 3 maanden en dat dit resultaat naast de vaardigheden van de operateur ook afhankelijk is van de algemene gezondheid, wondgenezing, littekenvorming, lifestyle en het goed opvolgen van de medische adviezen na de operatie.
Hoe wordt de nieuwe vorm bepaald? Werk je met een computersimulatie programma?
De patiënt geeft aan wat er storend is aan de neus en wat in gedachte een ideale neusvorm zou zijn. Tijdens de operatie streef je zo veel mogelijk naar die “ideale” vorm, waarbij enig artistiek gevoel voor wat mooi en passend is in een gezicht niet mag ontbreken. Uiteindelijk werk je als operateur toe naar de beste vorm die het bot en kraakbeen van die specifieke neus toestaan. Omdat de vorm, grootte, stevigheid en verhouding van bot en kraakbeen per persoon verschillend is, is elk operatief plan dan ook echt maatwerk. Mijn mentor zei altijd: “Ik ga uw neus saai maken”, waarmee hij bedoelde dat de neus niet de eerste blikvanger meer is tijdens het contact met anderen.
Het gebruik van computersimulaties wordt in sommige klinieken gedaan, maar ik kies er bewust voor dit niet te doen, omdat je een computer gesimuleerd resultaat lang niet altijd operatief kan waarmaken. Ik vind het veel belangrijker dat een patiënt het vertrouwen heeft dat ik snap wat de wens is en dat ik daar tijdens de operatie zo goed mogelijk naartoe werk.
Zijn er verschillende operatietechnieken mogelijk? Kun je daar iets meer over vertellen?
Er zijn ontzettend veel verschillende manieren om de neus operatief te veranderen en er zijn ook meerdere technieken om eenzelfde afwijking te corrigeren. De keuze voor welke technieken gebruikt worden hangt grotendeels af van de ervaring en voorkeur van de operateur. Dit hangt weer samen door wie en in welke tijd iemand is opgeleid.
Zelf heb ik een voorkeur voor de “open benadering” (1 sneetje aan de buitenkant en de rest aan de binnenkant van de neus), omdat ik daarmee goed kan zien en voelen wat er onderhuids moet worden aangepast en dit nauwkeurig kan uitvoeren. Qua keuze van technieken vind ik het belangrijk dat de techniek de stevigheid van het bot en kraakbeen zoveel mogelijk respecteert. Vroeger werd het kraakbeen in de neus regelmatig door- of weggesneden. Tegenwoordig weten we dat verzwakt kraakbeen op termijn problemen kan geven.
Hoe zit het met de littekenvorming?
Het littekentje in de huid tussen de neusgaatjes is op termijn nauwelijks zichtbaar. Littekenvorming in de neus geeft zelden problemen.
Hoe lang duurt de herstelperiode? Wanneer is het volle resultaat zichtbaar?
Ik adviseer patiënten om de agenda de eerste twee weken na operatie leeg te houden en geen verplichtingen aan te gaan waar men niet onderuit kan. Sport, sauna en inspanning kan vanaf 6 weken, evenals het weer dragen van een bril op de “aangepaste” neusrug. De meeste zwelling is dan wel verdwenen. De neuspunt is de eerste drie maanden vaak hard en stijf en kan wat gevoelloos aanvoelen. Het is mijn ervaring dat na drie maanden goed zichtbaar is hoe de nieuwe neus gaat worden. Pas na een jaar is de neus echt helemaal genezen, maar in die tussengelegen periode merk je daar als patiënt niet veel meer van.
Wat als je toch niet blij bent met de nieuwe vorm? Zijn er dan nog mogelijkheden?
Dat hangt er vanaf. In mijn praktijk in het Erasmus MC heeft 70% van de patiënten in het verleden elders een neuscorrectie ondergaan, waarbij de vorm van de neus na verloop van tijd nadelig is veranderd en/of de neus verstopt is geraakt. Er zijn dan mogelijkheden voor een hersteloperatie, waarbij je soms kraakbeen uit de oorschelp of uit de ribben kunt gebruiken om de neus weer sterk en open te maken. Technisch zijn dit soort operaties wel een stuk moeilijker dan een “eerste” operatie en is het eindresultaat minder goed voorspelbaar. Desondanks hebben we hele goede resultaten van deze “revisie” operaties.
Welke risico´s zijn er verbonden aan een neuscorrectie?
De belangrijkste risico’s die altijd besproken moeten worden zijn infectie en bloeding. Het komt gelukkig niet vaak voor, maar als het kraakbeen in de neus ontstoken raakt en niet tijdig wordt behandeld kan het verdwijnen. Het gevolg is dan vaak een onacceptabel esthetisch resultaat met neusverstopping, waarbij een hersteloperatie zeer waarschijnlijk wordt.
Cosmetische neuscorrecties worden soms ook met fillers uitgevoerd. Wat is het verschil? Wat is met een filler behandeling niet mogelijk en met een operatie wel?
Fillers nemen net als Botox snel in populariteit toe. Dit is te zien aan een groeiend aantal cosmetische klinieken, evenals artsen met verschillende medische achtergronden die deze behandelingen laagdrempelig aanbieden. In de juiste handen kun je met fillers prachtige resultaten boeken in het gelaat. Belangrijk is wel dat er een niet-permanente filler (hyaluronzuur) wordt gebruikt, omdat hier een tegenmiddel voor bestaat. Als een filler op de verkeerde plaats in de neus (of het overige gezicht) wordt geïnjecteerd kan het zijn dat de doorbloeding van de huid een risico loopt en in het ergste geval zelfs afsterft. Met het tegenmiddel kan, mits je op tijd bent, een hoop ellende bespaard worden. Permanente fillers of implantaten in de neus zijn absoluut onverstandig. Met enige regelmaat zie ik een patiënt uit het buitenland, waarbij de filler of het implantaat door de huid naar buiten komt zetten of geïnfecteerd is geraakt.
Kun je tot slot een voor en na foto met ons delen?
Een scala aan voor en na foto’s zijn te vinden op mijn website www.rhinoplasty.care. Dit is een groep patiënten met andere kenmerken en operatienoodzaak, dan de esthetische patiënten die ik behandel in de Parkkliniek. Het geeft wel een goed beeld van de diversiteit aan neusproblemen en mogelijkheden en onmogelijkheden van een operatieve correctie.
Voor meer informatie en prijzen klik je hier.
Deel dit bericht per e-mail of op Facebook: